Futbolda bilimin ve eğitimin değerine vurgu yapan Vural, “Bu ülke bana haksızlık ediyor. Kahroluyorum” açıklamasında bulundu. İşte Vural’ın çok konuşulacak, özel açıklamaları…
“TFF, PAZARI KÜÇÜLTMEK İÇİN KURS AÇMIYORDU”
– Hocam, alışılmış röportajların biraz dışına çıkacağız. Elbette sporun içinde kalacağız lakin futbola bir ömür verdiniz. Almanya’ya gidiş nedeniniz neydi? Ve şu anda nasıl bir fotoğraf görüyorsunuz?
1974 yılında Ankara 19 Mayıs Gençlik ve Spor Akademisi’ndeydim. Tekirdağ’da top oynuyordum. Üniversite imtihanına girdim. Okula kaydoldum. Profesyonel bir futbolcuyum. Üniversite ve futbol birlikte gitmiyordu. Okul açılışında Fahri Korutürk bir konuşma yaptı. “Yarının geleceğisiniz” dedi. “Türk sporunu bilimsel temellere oturtacaksınız, örnek olacaksınız” demişti. 21 yaşındayım, o periyot doğal tüyler diken diken oldu. Yaşar Doğu Spor Salonu vardı. Önüne bir temel attılar. Okulu bitirdiğimizde formasyon yoktu. Bitirdik ne lisans verdiler ne de dedikleri üzere oldu. Spor Akademisi’ni bitiren 3-4 insan vardı. Bitirdiğimde okulda öğretim vazifelisi imtihanı açıldı ve birincilikle bitirdim. TFF’ye gittim. Antrenör olmak istediğimi söyledim. ‘Yılmaz kurs açamıyoruz’ dediler. TFF’ye kurs açtırmıyorlardı, pazarı küçük tutmak için! Doğan ağabeye akademi bitirdiğimi söyledim. ‘Biz ne yapacağız?’ dedik! ‘Almanya’da antrenörlük kursunu yap gel, Türkiye’deki lisansın bu olacak’ dedi. ‘Seni direkt alırlar’ dediler. Benim Almanya’ya gitme nedenim buydu. İngiltere’de kurs yok dediler, bir tek Almanya kabul ediyordu. ‘İnadım İnat’ diye bir kitap yazdım. Orada da anlattım bunları.
“TÜRKİYE ŞU ANDA KENDİSİNİ KANDIRIYOR”
Türkiye şu anda kendisini kandırıyor. Neden mi? Anlatayım. Almanlar beni birinci başta kabul etmedi. ‘Okula girebilirsin fakat lise mezunu olarak Alman üzere sıfırdan başla’ dediler. Bir de öğretim görevlisiyim. Kabul etmediler beni. Yılmaz Yücetürk ve Fevzi Aydın ile konuştuk. Oradalardı. Beni gördüler, neden geldiğimi sordular. ‘Ben profesyonel futbolcuyum, antrenörlük kursu yapmaya geldim’ dedim. Okul kaydımızı yaptırdık. Okulda eğitim Almancaydı. ‘Yeterli düzeyde Almanca ile okulu okuyabilir’ diye bir evrak var, onu istediler. Lisan kursuna gittim ve imtihana girdim. Direkt okulun öğrencisi oldum. Okul başladı ve adamlara teşekkür ettim. ‘İyi ki birinci etapta direkt kabul etmemişsiniz’ dedim. 1982 yılında araştırma binası kurdu adamlar. Almanya’da 1989’u demek ki biliyorlardı. Bilimden ne alıyorlarsa bunu laboratuvara soktular. Kendilerini geliştirdiler, değiştirdiler. Bizde olmayanı yaptılar.
“BENİ PALAVRA KONUŞTURTMAYIN”
“LİSANSI OLMAYAN TEKNİK ADAMLAR VAR”
– Hocam birçok ülke gördünüz. Türkiye’de de çok sayıda ekip çalıştırdınız. Avrupai biçimde antrenörler yetiştirebilecek miyiz sizce?
Türkiye bu eğitim stiliyle Avrupai şekilde bir antrenör yetiştiremez. Bizim mesela TFF’de Oğuz Çetin misyona geldi. Eğitimin başında. Ne oluyor ve nasıl oluyor? Burada mühendislik eğitimi mi var? Bu çok özel bir iş. Türkiye’deki 150 üniversite ile söyleşi yaptık. Beni rektör arıyor, ‘Hocam çocuklar anket yaptı seni istiyor’ diyorlar. Orada futbol konuşmuyorum. Türkiye’deki durumu anlatıyorum. Kendi durumumu örnek vererek, ‘Beni palavra konuşturmayın’ diyorum. Bir bilim adamı, yetkili geldiğinde çocuklara o denli hoş anlatıyor ki… ‘Çocuklar beni yalancı yapmayın. Hepiniz kendinizi kurtarın’ dedim mesela. ‘Yeter ki olmak isteyin’ dedim. Bizde maalesef Türk gençliğine gelecek hazırlanamıyor. Liyakat, hürmet da yok. Her yerde bir genel müdür var ancak içi boş. Futbolu hayattan farklı tutamıyoruz. Neden? Zira futbol hayattır. Bakıyorum şu anda Türkiye Ligi’nde lisansı olmayan ancak misyon alan teknik adamlar var. Hangi birikimle futbol oynatacak ve seyredenleri memnun edecek bu çocuklar? Eğitim vahiyle öğrenilmiyor. Trafikte sürücüye ehliyet vermeden olur mu? Ehliyet almadan trafiğe sokarsan trafiği elbette birbirine katar.
“TÜRKİYE BANA HAKSIZLIK VE AYIP EDİYOR”
– Geride bıraktığımız günlerde Hamit Altıntop’un bir serzenişi vardı. Stefan Kuntz da çok eleştiriliyor. Ne diyorsunuz A Ulusal Ekip’te yaşananlar için?
Hamit Altıntop oraya gelsin diye hepimiz dua ettik. O denli değil mi? Real Madrid, Galatasaray, kaptanlık… ‘Oh be’ dedi herkes. ‘TFF Lideri olması lazım’ denildi. Bu birikimle adamın yaptığı seçimlere bak. O da kendiyle ikileme düştü. Türkiye’de maalesef kendimizi aldatıyoruz.
Benim safiyane bir niyetim var. 69 yaşındayım. 53 yıldan beri futbolun içindeyim. 30 farklı ekip çalıştırdım. Şu an kadro çalıştırmıyorum. Türkiye Ligi’nde Şenol Güneş’ten sonra en fazla maçta misyon yapan antrenörüm. Türkiye’deki antrenörler listesinde 35 yıllık aralıksız çalışmış bir antrenörüm, düşünün. Türkiye’nin 7 coğrafik bölgesinde misyon yaptım. Yemesinden içmesine, tesisleşmeye, yöneticinin ne manada bu işi yaptığına, kültürüne, hepsine yargıcım. Kendisini güncelleyen de biriyim. Dünyada iki spor akademisi bitirmiş futbolun içinde olan ve Türkiye’de yaşayan kaç kişi var? Bana Türkiye haksızlık ediyor ve ayıp ediyor! Ben kimseye muhtaç olmadan yaşayacak iktisada de sahibim Allah’a şükür. Beşerler bana hoş yakıştırmalar yapıyor. Her kurumun sevgisini kazanmış bir beşerim. Lakin günün sonunda bana haksızlık yapılıyor. Bu fikrimi de çekinmeden sizin aracılığınızla söylüyorum.
“FAKÜLTELERDE BİLİMSEL ÇALIŞMALAR YOK”
– Avrupa ve dünya ile kıyasladığımızda çok gerideyiz birçok alanda. Neler yapılması lazım, bilim ve futbol açısından bilhassa?
Türkiye bilgi alabilecek, geliştirebilecek bir durumda değil. Seminerlerde futbolda yeni bilgiler varmış üzere anlatıyorlar. Evvelki yıllardaki gelişmeleri satıyorlar! Biz dünya futboluna yetişemeyeceğiz. Sporu yönetenlere davette bulunuyorum; uygun bir yerde, alanda bütün spor branşlarının tesisleşmesini yapın, araştırmalar yapın. Gerçek bilgiyi edinin. Bilime kıymet verelim! Bakıyoruz, idman bilgisi için mesela üniversiteden dayanak alacaklar. Lakin üniversitenin içi bomboş! Fakültelerde bilimsel çalışmalar yok. Bilgiyi sunabilecek üniversite bize lazım olan bilgiyi vermiyor, veremiyor.
“HAMİT YAPMA, YANLIŞ YOLDASIN”
– Hocam, A Ulusal Grup’ta Stefan Kuntz ile yeni bir periyot başladı. Günün sonunda Lüksemburg ve Faroe Adaları maçları ve sonuçlar ortada. Önemli tartışmalar var…
Gelen yabancılara bir tek kelamım yok. Getirmişsin misyona, ülkesinde 300 bin euro alamayacak birisine 3 milyon euro veriyorsun. Kuntz’a artık proje hazırlatıyorlar. Kuntz’un işi proje hazırlamak mı? Teknik açıdan da kimse planlama yapamıyor. Türkiye dinamikleri neyi kaldırır, yapısı ne? Türkiye de bu işin doğrusunu yapmak gerek. Herkes birbirini kandırıyor. Avrupa’yı gördüm, üniversite bitirdim. Kendi adıma üzülüyorum. Bu, bugünün sorunu değil natürel. Bakıyorum, Hamit Altıntop etrafı yıkıyor. Yapma kardeşim yahu! Yanlış yoldasın. ‘Başımızda bugün futboldan gelmiş bir Cumhurbaşkanı var. Cumhurbaşkanı’na gidelim’ diyor. Bizim mevzumuz futbol. Futbolda çok düşünceli bir durum var. Bu sistemde bu iş gitmiyor. İsim değiştirerek de bu iş çözülmez. Yapısal, esaslı bir değişiklik gerekiyor.
“EZİLE EZİLE PERİŞAN OLDUK”
– Futbolun toplum psikolojisi üstünde de tesiri var…
Tabii ki. Allah aşkına sen kimlerle yarışıyorsun? Faroe Adaları ile mi yarışıyoruz? Lüksemburg, Faroe Adaları üzere grupları tıpkı sıklette görmüyorum ki. Futbol toplumsal bir olaydır. Toplum psikolojisini dengeliyor. Alınan berbat sonuçlarla toplum özgüvenini kaybediyor. Ülkeler ortası bir yarış yapılıyor. ABD’ye git, Hollywood ile üstlere çıktılar. Lakin adamlar bakın olimpiyatlarda birinci, her şeyde önde. İnsanüstü bir güce de sahip değiller. Spor toplumsal bir olaydır. Biz ise ezile ezile perişan olduk! Futbol dışında bir dünya şampiyonluğu alınca da havalara uçuyoruz. 85 milyonla 17. sıradasın. 200 küsur devletin içinde 17. sıradasın. Bunu resmi kurumlar söylüyor. 10 milyon çocuğumuz var. Bu türlü bir dinamizm var fakat kullanamıyoruz. Günü kurtarma modelleri ile ilerliyoruz.
“BİZİ PAKETLİYORLAR…”
Bazı liderler beni arıyor, ‘Tesis yapmak istiyoruz, arsa vermiyorlar’ diye serzenişleri var. Bu kriterleri gerçekleştirmek için ne yapmak lazım? İstanbul’a boş bulduğumuz yerlere bina yapmasak daha yeterli olmaz mı? Spor ismine engelleyici faktörleri ortadan kaldırmak lazım. Statlar yapıldı fakat 3 büyük grubun dışındaki yerlere git, 33 bin kişilik yerde 300 kişi yok. PSG maçını izlemeye gittim. İnanılmaz tesisleri var. Yanlışsız modelleri ortaya koymuşlar.
Biz 3 tane Türk oyuncu oynatıyoruz. Onu da kuralla oynatıyorsun. Türk oyuncu yok oynatacak! Bu kadar çocuk bir gün sormayacak mı bunun hesabını? Bu ülkenin sıkıntılarına bizler baş patlatıyoruz. Türk futbolu ismine hala günü kurtarıyorlar. Onun geleceği, bunun işleri… Kusura bakmasınlar. Sporun çok kıymetli olay olduğunu anlayan sayısı çok az. Edirne’den dışarı çıkıyoruz işte, bizi paketliyorlar. Üretmek muvaffakiyet demektir. Ülkede muvaffakiyet elde ediyorsun lakin Avrupa’da başarın yok. Eski başarılarla avunuyoruz.
“BÜYÜK EKİPLER, SİZ NASIL BÜYÜKSÜNÜZ?”
Soruyorum; büyük ekipler siz nasıl büyüksünüz? Vakitle ilgili olarak evet büyüksünüz. 100 yıllık kulüpler ne halde? Nasıl bu hale geldi? Bakıyoruz Fenerbahçe’nin Dereağzı’nda, Fikirtepe’de yeri var. Beşiktaş’ın Fulya’da yeri var. Sen buralarda oyuncu yetiştireceksin. O denli mi? İstanbul’da 100 yıldır bir yer alıp da oyuncu yetiştirecek alan bulamamışız. Avrupa’da ne başarımız var? Futbolu yöneten arkadaşlar insanları aptal mı sanıyorlar?
“BİR MAÇTA İLAHLAŞTIRIYORUZ, SONRA…”
– Derbi maçı geride bıraktık. Beşiktaş ile Fenerbahçe karşılaştı. Derbiyle ilgili bir şeyler söylemek ister misiniz?
3 maç önce ‘Beşiktaş bu ligin en iyisi’ diyorduk. O denli değil mi? Artık en makûs kadro oldu. Bir maçta ilah yapıyoruz, bir maçta birilerini gönderiyoruz. Futbolcular çıkıyorlar, oynuyorlar Günün sonunda birisi kazanıyor ya da da berabere bitiyor. Birinci sefer birbirlerini yenmiyorlar. Son da olmayacak. Derbi bittikten sonra İngiltere’den bir maç izle. Örnekleri var. Temposu öteki, hakemi öbür. Orta sıralardaki ekipler da o denli. Vatandaş soruyor haklı olarak. ‘Biz niçin bu türlü oynayamıyoruz?’ diye soruyorlar. Adamların eğitilmesi, doluluğu çok farklı.
Avrupa’ya giden oyuncularımız var ya tesadüfen yetişti! Kimse yetiştirmedi onları. Faroe Adaları’na gidip o Avrupai oyuncularımızla yeniliyoruz. Faroe Adaları, Galatasaray Stadı’na gelse stadı dolduramaz. Lakin adamlar oyuncularını eğitiyor. Biz eğitemiyoruz. Sağlıklı bir hakem yetiştirebiliyor muyuz, oyuncu yetiştirebiliyor muyuz? Hayır.
“TFF ÖZERK OLMALI”
– Daima kısır döngüler etrafında dönüyoruz. Futbolumuzun özerkliği de tartışılıyor…
Türkiye’nin sıkıntısı muhakkak. Yabancı mı gelsin, yerli mi? İsimleri değiştirerek bu işi çözemezsin. TFF Lideri seçiyorsun, delegasyonun büyük kısmı Muhteşem Lig’den. TFF radikal karar alacak, fakat vazifeden aldırma tehdidi alıyor. Futbolu Kulüpler Birliği yönetiyor, TFF değil. Allah aşkına bir adayla seçim mi olur? Bu usulle Türkiye’de futbol ileri gidemez. Futbolumuz özerk olmalı. Devletimizin sorunu mu bitti? Gerekli yetkiler verilip ‘Ne yaparsınız yapın denilmesi’ lazım. Bu delegasyon, eline aldığı gücü terk etmez. Kurallar değişirse doğal öteki. Delegasyon yanlışsız düzgün yapılırsa, futboldan her türlü paydaş içine girer. Girmeli. Bu daha hakikat olur.
“DOĞRULARI SÖYLEYİNCE ‘KÖYÜN DELİSİ’ OLDUK”
– Vazifeye gelseniz ne yaparsınız? Elbette tek başınıza her şeyi değiştiremezsiniz lakin…
Tamamen belediye gruplarının ortadan kalkması lazım. Belediye’nin diğer bir işi mi yok? Amatör spora hizmet etsinler. Belediye, spor yapılacak tesisi yapmalı. Futbolun içinde ne işin var? Bunları konuşunca ‘Köyün Delisi’ olduk. Bunlara itiraz edecek kimse yok. Futbolu buraya kadar getiren arkadaşlarımızın yanlış yaptığı ortada. Türk futbolunu şayet içtenlikle yöneteceksek, yanlışsız bir yapı kurmak lazım. Kim gelirse gelsin olmaz. Bu yapısal bir sorun. Yapısal sorunu çözmedikten sonra bu iş olmaz.
Bu işte en çıkarlı çıkan yeniden yorumcular olur. Dolu sorun var. Bol bol konuşurlar. Bu ülke dinamik bir ülke. Ülkede gitmediğim yer kalmadı. Yaşananlara, bana yapılan haksızlığa üzülüyorum, kahroluyorum. Elimizde un var, her şey var ancak bir helvayı yapamıyoruz. Gittiğim seminerlerde de anlatırım. Ailelere kadro sporları yaptırmalarını öneriyorum. En azından kolektif ömrü öğrenirler. Acıyı, kaybetmeyi, hayatta olan şeyleri öğrenirler. Çok kıymetli bir aktiviteyi savsaklamak bize has bir şey herhalde.
“BURASI DİNGONUN AHIRI MI?”
“5 MİLYON VERİNCE ÇOCUK…”
– Son olarak sporu yönetenlere ne üzere bir davetiniz olur Yılmaz hocam?
Sporu yöneten arkadaşlardan rica ediyorum. Yabancı antrenörü niçin getiriyorlar? Türk’ten fazla biliyor diye. Değil mi? Bu Türk antrenörü kim yetiştiriyor pekala? Demek ki Türk antrenörün kâfi olmuyor. ‘Dünyanın en âlâ antrenörünü getireceğiz’ dediler. Geldi mi? O denli bir kavram mı var? TFF şu anda kendini reddediyor. UEFA bile lisanssız antrenörlerimizi görüyor. Lakin TFF’nin umurunda değil. İsim olarak eleştirmiyorum. Ahmet, Mehmet, kimse kırılmasın. Kuralsız yönetiliyoruz. Olmaz bu. Burası dingonun ahırı değil! İstediğin kadar güzel futbolcu ol, antrenörlük için kâfi eğitimi almadan olmaz.
Bütün kurumların hakikat yapıyı oluşturması için bir ortaya gelmesi lazım artık. Yoksa seçkin düzeyde sportmen da yetiştiremezsin. Bir noktaya gelmiş oyuncularımıza nasıl bakılıyor? ‘Yahu bu adam varoştan geldi, muhteşem otomobil aldı, yanında sarışın bir bayan var’ üzere şeyler deniliyor. 5 milyon euro veriyorsun çocuğa ve mukadderatıyla de baş başa bırakıyorsun. Emekçi sınıfın içinden çıkıyor, burjuvaziye atlıyor. Nasıl adapte olacak bu çocuk? Cengiz, Çağlar üzere oyuncular bu ülkeden çıkar. Çıkmaması mümkün değil. Kâfi ki yanlışsız yapıyı kuralım ve çıkarmasını bilelim.